18 Mart 2023 Yılı Çanakkale Deniz zaferimizin 108. Yıl dönümü. Bu haftadan başlamak üzere bu zaferimize aylar kala Yeniçağ Gazetesinde “Çanakkale Savaşında Türk Kadını” konulu araştırma yazısını tefrika olarak siz okuyucularımın beğenisine sunacağım.
Beşinci Ordu Komutanı Liman Von Sanders bir yazıda Hilal-i Ahmer Derneği Başkanı Doktor Besim Ömer Başa’ya, ordunun sihhi durumuna yardım için büyük bir faaliyet gösteren “Hilal-i Ahmer Hanımlar Genel Merkezi üyelerine teşekkür etmektedir. Hilal-i Ahmer Cemiyeti Reisi Doktor Besim Ömer Paşa2ya Birinci Ordunun ahval-i sıhhiyesini idame maksad-ı hayır hayır veemeli müşfikanesiyle kemal-faaliyetle çalışmış olan Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkez Umumisi azası muhteremesine beşinci Ordunun kemali fahr ile iblağını müsaraat göstermek istediği şükran-ı kalbiyemi teşekküratı mahsusamı terdi eder ve latif tebliğine delaletlerini rica eylerim.”
Bahri Sefid Mevki-i Müstahkem Kumandanı Cevad imzalı bir yazıda ise Hilal-i Ahmer kadınlarının çalışmaları övülmekte, “Cemiyet muhteremleri tarafından Çanakkale istihkamatı müdafini namına hediye olarak irsal buyurulmuş olduğu 14 Mart 1916 (1 Mart 1331) tarihli tahrir ile tebşir buyurulan eşyadan ulaştırmıştır.takdim-i teşekkürat eylerm…”denilmektedir.
Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi’nin önemli faaliyetlerinden bir de düzenli olarak çıkardığı takvimlerdir. Bu takvimlerde verilen bilgiler, kadınların mutfaktan sanata, felsefeden eğitime kadar çeşitli konularda genel olarak bilgilendirilmesini, gerekli sağlık ve ilk yardım bilgisi ile donatılmasını ve böylece Türk kadınlarının kendilerini geliştirmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Takvimleerinin yapraklarının kenarlarına da kadının toplum hayatı için önemini belirten ; “Kadın yükseltilmeli ki eli ihtiramla öpülsün. Kadın mesai-i bedeniye ve fikriyesiyle hayata karışmalıdır. Bir milletin kadınları derece-i ilerlemesi ölçüsü” gibi veciz sözler serpiştirilmiştir.
Müdafaa-i Milliye Cemiyeti: Savaş boyunca Hilal-i Ahmer Kadınlar merkezi kadar önemli hizmette bulunmuş bir cemiyettir. Hemeh her alanda faaliyet gösteten bu cemiyet, yaralılar için yardım toplamış ve bunları ilgili yerlere ulaştırmıştır. Açılan kampanyalar veiane defterleri ile toplanan paralar yaralıların tedavi edildiği hastanelere ve diğer cemiyetler ile irtibat kurularak şehitlerin muhtaç ailelerine verimiştir. Bu cemiyet, aynı zamanda yaralıların mektuplarının yazılmasına kadar geniş bir yelpazede halkın hissiyatını canlı tutma gayreti içinde olmuştur.
Türk Yurdu’nda yer alan bir makalede Midaafa-i Milliye Cemiyeti’nin faaliyetleriden şöyle bahsetmektedir: “Canakkale müdafaasında mecruh ola gazilerimizin İstanbul’a gelmesi üzerine yurt talibatı (kız talebe) ve müdire hanımefendiler kendi aralarında iane toplayarak şeker çikolata, sigara vesaire almışlar ve hastaneleri ziyaret ederek mecruhlara tevzi etmişlerdir. Mecruhların çoğalması üzerine yatak takımlarına ve sair eşyaya ihtiyaç ziyadeleştiğiden yurt tarafından 273 parça eşya ve 33 takım yatak tedarşik olunarak müdafaa-i Milliye Cemiyeti’ne ianeten teslim edilmiştir. Balkan harbi esnasında kafile kafile İstanbul’a gelmekte olan biçare muhacirlerin hal-i sefalet iştimallerini görerek, kalpleri parça parça olan hamiyyetli hanımefendilerin annelik hüsn-i şevkatperveraneleriyle tesis ettikleri Kadınlar Esirgeme Derneği’de Harbi-i Umumi’de hamiyettet-i vataniyesini izhar ve ispat etmiştir. Görülen lüzum üzerine Hilal-i Ahmer Cemiyeti’ne birçok diliş diktikler gibi mecruh gazilerin hallerini sormak üzere Duruşafaka Hastanesi’ni ziyaret ve hatalara portakal ve saire hediyeler tevzi etmişlerdir.” Makalede ifade edildiği gibi, cemiyet özellikle yaralıların ihtiyaçlarını temin etmek üzere faaliyet göstermiş; ayrıca, gerçekleştirdiği hastane ziyaretleriyle de yaralılara manevi destek vermiştir. (Devam edecek)
