24 Aralık 2023 tarihi Atatürk’ün Kırşehir’e gelişinin 104. Yılı Kırşehir Belediyesinin Kültür –Tarih yayınları serisinden yayınlanan ve Sırrı Kardeş tarafından derlenen Heyet’i Temsiliye ve Mustafa Kemal Kırşehir’de Kitapçığından önceki yazımızda o yılda Belediye Başkanı olan Halim Çakır ve Sırrı Kardeş’in ön sözlerine yer vermiştim. Bugün de kitapçıktan kaldığımız yerden yazmaya devam devam edeceğim.
Yazıma ilk önce Ankara İdare Heyeti Azası Mazhar Beyoğlu’nun Ahmet Cevat Akın’ın Mustafa Kemal 21 Aralık 1919 tarihinde Mucur’a gelişi ile ilgili hatırasına hiç müdahale etmeden orijinal şekli ile başlamak istiyorum.
Mustafa Kemal’ın Mucur’a ilk gelişleri intibaını rica ettiğim zevat arasında o zaman ilçede kaymakam olan ve Ankara ili İdare Heyeti Azası iken 1948 yılında ölen rahmetli Ahmet Cevat Akın’dan bu hususta aldığım mektupları sırasıyla sunuyorum.Pek Muhterem Kardeşim Sırrı Beyefendi’ye, Lütufnamelerini aldım. Hakk-ı aciziyedeki iltifat ve teveccühlerinize teşekkür ederim. Büyük Ata’mız 21 Aralık 1919’da Ankara’ya gitmek üzere, Sivas Kongresi’ni mütakip, Kaymakam’ı bulunduğum Mucur kazasını teşrif etmişlerdir. Kongreye tekaddüm eden günlerde milli inkılabımızın nüvesi olan Müdafaa-i Hukuk teşkilatını merkez kazadan başlayarak, köylere bizzat gitmek ve köylüleri tenvir ve irşat etmek suretiyle, kazanın her tarafını temin eylemiştim. Ahiren bir milli süvari müfrezesi, bütün teçhizat ve iaşesi kalk tarafından temin edilmek üzere vücuda getirilmiş, hatta o zamanlar takip edilirse, İnönü harp cephesine gönderilmek kaydıyla Mucur süvari müfrezesi yola çıkmıştı, Müşarünileyh; Ben bu vaziyeti gezdiğim yerlerde görmedim. Siz şimdiden milli davamızı muhitinizde, kati bir muvaffakiyetle tebarüz ettirmiş bulunuyorsunuz demişlerdir.
Yüz elli kadar silahlı Mucur atlıları Ebedi Şef huzurunda cirit oynamışlar, Milli davamız uğrunda her an feda-i cana hazır olduklarına and ü Peyman etmişlerdir.
Milli mücadele hizmetlerine ait birçok kıymetli hatıralarım mevcut isr de bunlara dair resmi vesikaları ve notları başıma dört sene evvel gelen felaket sırasında, İzmi İdare Heyeti Azalığı’na tahvilen giderken, maalesef kaybettim
Müşarünileyh, Mucur kazasındaki vahdet ve uhuvvet-i milliyeden dolayı çok mumnun kalmışlar, üç gün misafir kalmak suretiyle bütün ilçeyi garik-i şeref ve menharet kılmışlardır. Nitekim güzelgahtaki kazalarda bir gün bile misafir kalmamışlardır.
Ahmet Cevat Akın’ın Sırrı Kardeş’ yazdığı ikinci mektup
Muhterem Sırrı Beyefendi Kardeşime, Milli Mücadele hizmetlerimden bir temeddüh ve tefahür manası çıkartılmaması düşüncesiyle fazla bir şey yazmadım. Esasen değerli notlarımı kaybettiğimi evvelce arz etmiştim. Eski hatıratın Mucur ilçesinde seciyesine ve bitaraflığına güvendiğiniz vatandaşlardan birisine tetkik ettirirseniz belki daha faydalı ve bitaraf olacaktır.
Mucur ve Sungurlu ilçeleri ahalisi, beni takdiren matbuatla ilan etmek suretiyle, Milli Mücadeledeki hizmetlerimin millet mükafatı olarak Mucur ve sungurlu ilçeleri fahri hemşeriliğine intihap buyurmuşlardır. Dahiliye Vekaleti Zat işlerindeki sicil dosyamda mevcut ve yedimdeki sicil cüzdanımda da mukayyet ve meşruhtur. Ayrıca benimle beraber Milli Mücadelede hizmeti mesbuk ve birer kıta istiklal madalyasıyla taltif buyrulan ve kararname ile bana verilen ve Harb-i Umumi’de, Kafkas Harbinde zabit olduğumda kırmızı madalyaya çevrilen İstiklal Madalyasına sahip bulunuyorum.
Kıymetli alaka-i milliyetperveranenize çok teşekkür eder, sevgi ve saygılarımı sunarım efendim.
Ankara İl İdare Heyeti Azası A. Cevat Akın
Mucur’da o zaman başöğretmen olan Servet Hanım Mustafa Kemaal’in Mucur’a gelişi münasebetiyle bir nutuk söylemiştir. Bu ciheti tesbit etmek için bir çok kimselerle temas ettim. Bu hususta değerli hemşerimiz sayın Halil Sezai Erkut’un yardımını gördüm. Bunu şükranla anmak bir vazifedir. Mumaileyhin delaletiyle elde edilen malümatı da aynen sizlere arzediyorum.
Mucur’da öğretmen Servet Hanım’ın kızı tarafından Atatürk’ün gelişlerinde söylenen nutkun sureti:
Takdime şitap ettiğimiz şu çiçekler,
Mahsul-i Gültan-ı vatandır, ne saadet,
Devşirmesine müftehiren verdik emekler,
Lütfeyle kabul et efendim, eyle inayet.
İş bu ruz-ı mesadetle bakemali iftihar;
Gülitane girip de lane verdi berkarar,
Dest-i masumanemizle topladık birkaç çiçek.
Mustafa Kemal’in Mucur’a gelişi münasebetiyle Servet Hanım’ın hitabesinden hatırlayabildikleri:
“Atatürk’ün gelişlerinden üç gün evvel yağmulu ve çamurlu bir günde Ali Fuat Paşa at ile Mucur’a geldi. Biz çocukları da çıkararak, kendisini istikbal ettik: Çok teşekkür ederim benden üç gün sonra gelecek paşalara karşı çıkınız dedi. Hiç kalmayarak Ankara’ya geçti.
Üç gün sonra Atatürk üç eski taksi ile geldi. Yanında Rauf Kaptan, Amerika Sefiri Rüstem Bey, ve Yüzbaşı Dr.Refik Bey ve daha bazı zevat var idi ise de kimler olduğunu bilmiyorum. Halk ve Hükümet erkanı ve okul talebeleri tarafından karşılandılar Bu karşılama merasimi esnasında yukarıdaki şiir öğretmen Servet Hanım2ın kızı sekiz ile dokuz yaşlarında Meliha tarafından söylendi. Ve bir demet çiçek takdim edildi Mustafa Kemal:
Çok teşekkür ederim, buyurdular: Buna mukabil kendileri de bir nutuk söylemiş iseler de hatırımda değildir. Akşam Mucur2da kaldılar Hükümet Konağında misafir edildiler Hacıbektaş’a giderek orada Salih Nyazi Baba Çelebi Cemalettin efendi ile görüştüler.
Mucur’da kaldığı müddetçe küçük talebeleri yanına çağırarak onlarla görüşür ve meşgul olurlardı.
Mustafa Kemal: Bu küçük kasabada gördüğüm hürmetli ve çocuklarda ki zekayı hiçbir yerde görmedim buyurdular ve şu aşağıdaki yazıyı ve takdirnameyi verdiler;
Mucur Nümune-i Nezahet Başmuallimesi Servet Fikret Hannımefendiye, Heyetimiz namına yapılan merasim-i istikbaliyeye şeref verecek Suret-i muntazamada iştirak buyurulan eser-i nezakete şahsen müşekkir olduğumuz gibi (birkaç kelimesi okunamamıştır) şu küçük kasabada gördüğümüzasar-ı terakki bizleri cidden mütehassis etmiştir.
Seza-yı tebrik olan mesai-yi aliyelerinizde muvaffakiyetler temenni ederim efendim.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i namına
Mustafa Kemal