18 Mart 2023 Yılı Çanakkale Deniz zaferimizin 108. Yıl dönümü. Bu haftadan başlamak üzere bu zaferimize aylar kala Yeniçağ Gazetesinde “Çanakkale Savaşında Türk Kadını” konulu araştırma yazısını tefrika olarak siz okuyucularımın beğenisine sunacağım.
Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi’nin Çanakkale Savaşları sırasında en büyük ve kapsamlı yardım faaliyeti, askerler için gerekli olan giyim malzemelerinin temininde olmuştur. Askerin giyim ve kuşamından hastanelerdeki çarşam ve hastabakıcı gömleklerine kadar hemen her şeyin dikilmesinde Balkan Savaşları sırasında tesis edilen Hilal-i Ahmer Cemiyeti Hanımlar Merkezi’ne bağlı Darussınaa’nın önemli hizmetleri olmuştur. Özellikle Çanakkale Savaşlaları esnasında Durussınaa, milyonlarca çamaşır ve yatak takımı levazımı hazırlanmış, ordu için binlerce çorap, eldiven, boyun atkısı örmüştür.
Burada, yüzlerce hayırsever kadınımız geceli-gündüzlü gönüllü olarak çalışmıştır. Bunların dışında karyola, terlik, kundura, sedye, kazgan,uçluk,teneke, lamba, tolap, iskemle, koltuk değnekleri, maşrapa, tükürük hokkaları ve telden sargı yatakları gibi ihtiyaç duyulan her şey ucuz bir şekilde üretilmiştir. Üç ay zarfında 135.000 kat çamaşır hazırlanmış, seferberlik başlangıcında Müdafaa-i Milliye Cemiyeti için 60.000 adet avcı yeleği kısa bir zamanda dikilip teslim edilmiştir. Müdafaa-i Milliye Cemiyeti2ne teslim edilen bu yardım malzemelerinden 10.494 gömlek, 10494 don, 1506 terlik, 1411 çarşaf, 1612 entari, 2112 hasta gömleği, 222 yatak, 214 yorgan, 170 yastık, 166 takye, 50 battaniye, 9 top Amerikan bezi, 17331 çorap mendil, 5 karyola, 5096 tas, 12 ibrik, 30 pamuklu hırka, 24 derece, 60 şırınga, 72 idrar şişesi, 133 emaye leğeni, 26 küvet, 156 maşrapa, 5630 kaşık, 1900 adet havlu, 15 sargı, 165 kilo sabun, 5604 tabak toplamı 83661 adet parça Hilal-i Ahmer Hastaneleri dışındaki diğer hastanelere de verilmiştir.
Savaşın ilk aylarında, İkdam Gazetesinde çıkan bir makalede; “ Dikilen çamaşırları görmek ve kumaştan arzu ettikleri kadar alarak bu numuneye göre hanelerinde biçip dikmek ve diktirmek vatan hizmetinde bulunacak hanımefendilerin Cumadan sonra her gün zevali saat ondan öğleye ve öğleden sonra birden beşe kadar Hilal- Ahmer Hanımlar Merkezi’ne müracaat etmeleri rica edilerek” herkesin bu hizmete katılması istenmiş; halktan da bu talebe karşı önemli destek gelmiştir.
Cemiyet, yaralıların tedavilerinde kullanılmak üzere gelir elde etmek üzere başta piyango olmak üzere sergi vb.. faaliyetlerde bulunmuş; piyangolar genellikle konserler, eğlence programları, müsamereler, tiyatro ve sinema gösterimlerinden sonra düzenlenmiştir. Yaralılar menfaatine konserler düzenlenmiş: “Mecruh gazilerimiz şefkatli validesi Hilal-i Ahmer menfaatine” başlığla yer almıştır. Kadıköy Hanımlar Şubesi tarafından Hicri 21 Mayıs 1331 (Miladi 3 Haziran 1915) tarihinde düzenlenen memleketin büyük sanatkarı Viylonist Zeki Bey Efendinin İştirak ettiği Lefke Bey ve Gümüş Kürdan Efendi’nin de refakat ettiği konserin 6820 kuruşluk geleri Hilal-i Ahmer Merkezi Umumisi’ne teslim edilmiştir.
Cemiyetin yardım toplama faaliyetlerinde öncelikli konulardan biri de şehit çocukları olmuştur. Bayramın birinci günü Hilal-i Ahmer kadınları tertip ettikleri çiçek günü münasebeti ile gazetelere “Bir kahramanın ak alnı üstünde açılmış bir kırmızı yara gibi beyaz sinesinde kanlı bir hilal ağlayan bu çiçekler için hepimizin vereceği küçük paralar toplanacak, birikecek; sargı, ilaç gıda olacak. İstanbul kapılarını beklerken yaralanan askerlerimiz bunlarla şifa ve hayat bulacak” ilanı verilmiş ve İstanbul hakkından bu çiçeklerden almaları istenmiştir. (Devam edecek)
