“DAĞARCIK” KİTABINDAN…

 

Patatese “kumpür”,

Cama “cıncık”

Sahura “zöhür”,

Çizgiye “cızzık”

Geçen seneye “bıldır”,

Havluya “peşkir”

Malzemeye de “öteberi” derler

 

Kadın “avrat” tır,

Eşiyse “gişi”

Nineye “ebe”,

Amcaya “emmi”

Komşuya “gonşu”,

Halaya “bibi”

Akıllı durmayana “yilikken” derler

 

Kumaşa “pırtı”,

Nevresime “melefe”

Gömleğe “mintan”,

Elbiseye “fîstan”

Duşa “çimmek”,

Salgına “gıran”

Leğene de “ellançe” derler

 

Banyoya “suluk”,

Mutfak dolabına “bıcaklık”

Salona “mabeyin”,

Pamuğa “pampıh”

Çatısız eve «dambaşı»,

Yalıtıma “bişirik”

Yağmur oluğuna da “çöörten» derler

 

Kepçeye “çömçe”,

Espiye “Sini”

Karpuza “bostan” ,

Ördeğe «Şibi»

Kuluçkaya “gurk” ,

Civcive “cücük”

Sinirlenince de “Cehennemin dibi” derler

 

Cekete “saho”,

Başörtüsüne «yaşmak”

Çuvala «seklem»,

Sıcağa “ısıcah”

Şerbete «şire»,

Doğruya “essah”

Buğday ölçeğine de “Çinik” derler

 

Oklavaya “ohlaa”,

Çevirene «evrağaç»

Damada “güvea”,

Ekmek kızartmasına “omaç”

Nemli tarlaya “darbız”,

Naneye “narpız”

Ev ahalisine de “horanta” derler

 

Böbreğe “boorek”,

Kaburgaya “ieyaa”

Seyyar satıcıya “palacı”,

Dilenciye “sadacı”

Kaşınmaya “gicişme”,

Balona «şişirme»

Sırtını göstererekte “yaarnım ağrıyo” derler

 

Önemsemeye «Masimek»,

Tartışmaya “çekişmek”

Çöplüğe «küllük»,

Alkışa “Cibicik” “şaplak”

Durmaya “alenmek”,

Ayakta durmaya “sorutmak”

Akıllı durmayana da “dölek dur” derler

 

Kaybolmaya “azıtmak”,

Lokmaya “banak”

Saklambaca “ebe zümbüt”,

Üşümeye «buymak»

Saldırmaya “holamak”,

Fırlatmaya “kotelemek”

Ayıplamaya da “danamak” “kınamak” derler

 

Korunaklı yere “dulda”,

 Çok yiyene “ganara”

Ayrana “çalkama”,

Şişkoya «gallampa»

Tokata “şaplak”,

Yumruğa “sumsa” “sumsuk”

Cimri insana da “gıpti” “pinti” derler

 

Laf sokmaya “kahıç”,

Güzele “emaçer”

Beli bükülene “gambır”,

Yeniye “gıcır”

Göz kararmasına “ehlezimek”,

Vurmaya “bekitmek”

Ağlamaklı olmaya da “donukmak” derler

 

Makasa “Sındı”,

Sandalyeye “İskembe”

Bacaya “Pıhare”,

Çabuk büyüyene «gelişatlı”

Ayakta durmaya “dikilmek”,

Çömelmeye «Pısmak»

Yüksek sesli konuşana da “Haybatçı” derler

 

Büyük bıçağa “Uflak”,

Yokuşa “Verep” “Bayır”

Araziye “yazı”,

Zehire “Avı”

Viraneye “ören”,

Tabağa “zehen” “sahan”

Ani gelişen durumlara da “defîyeden” derler

 

Havuca “pürçüklü”,

Testereye “bıçkı”

Kıskanmaya “günüleme”,

 Yeleğe “dallama”

Suya dalmaya “tummah”,

Sıçratmaya “ürkütmek”

İyi misafir ağırlayana da «tebahat sahibi» derler

 

Sahip çıkmaya “mukayyet olmak”,

Düğmeye “ilik”

Eşek yavrusuna “kirik” , “sıpa”

Köpek yavrusuna “enik”

Suçunu gizleyene “mustur”, “mastır”

Çok gezene “dazgir” “gezanti”

Şaşırınca da «anayın babayın aşını içeyim” derler

 

Mutfak malzemesine “kap kacak” ,

Terliğe “şipirdek” “şip şip”

Taklite “laalanma”,

Köşeye “bicek” “bucak”

Doğankente “Peyik”,

Altınsuya “Horuh”

Gözetlemeye de “kişifleme” derler

Kaynak: Anoni