24 Mart Dünya Tüberküloz Günü kapsamında Kırşehir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Canan Celep, tüberkülozun önemine dikkat çekti. Hastalığın küresel mücadeledeki yerini vurgulayan Dr. Celep, erken teşhis, tedavi süreçleri ve alınması gereken önlemler hakkında açıklamalarda bulundu.
TÜBERKÜLOZUN TARİHÇESİ VE MÜCADELE SÜRECİ
Mycobacterium tuberculosis adlı bakterinin neden olduğu, ölümcül seyredebilen bulaşıcı bir hastalıktır. İnsanlık tarihinin en eski hastalıklarından biri olan tüberküloz, 24 Mart 1882’de Robert Koch’un bu bakteriyi keşfetmesiyle tanınmaya başlandı. 1940’lı yıllarda geliştirilen ilk ilaçlarla birlikte mücadelede önemli ilerlemeler kaydedildi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 1996 yılında her yıl 24 Mart’ı “Dünya Tüberküloz Günü” olarak ilan etti. Bu özel gün kapsamında, tüberkülozun sağlık, sosyal ve ekonomik etkilerine dikkat çekmek, farkındalığı artırmak ve hastalığın önlenmesi için yapılan çalışmalara hız kazandırmak amaçlanıyor.
KÜRESEL HEDEFLER VE TÜRKİYE’NİN MÜCADELE STRATEJİSİ
Birleşmiş Milletler, 2030 yılına kadar tüberküloz hastalığını sona erdirmeyi sürdürülebilir kalkınma hedeflerinden biri olarak belirledi. DSÖ de bu doğrultuda ‘Küresel Tüberkülozu Bitirme Stratejisi’ kapsamında 2023-2030 yılları arasını kapsayan yeni bir eylem planını uygulamaya koydu.
Türkiye, uzun yıllardır başarıyla yürüttüğü “Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı” ile küresel hedefler doğrultusunda mücadele ediyor. 2005 yılında 20.535 olan hasta sayısı, 2022 yılında 9.851’e kadar geriledi. Hastalığın insidansı yüz binde 29,4’ten 11,4’e düşerken, kontrol programları ile başarı oranı her geçen yıl artıyor.
KIRŞEHİR’DE TANI VE TEDAVİ SÜREÇLERİ
Kırşehir’de tüberküloza yönelik tanı ve tedavi hizmetleri tüm sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak sunuluyor. Hastaların tedavisinde kullanılan ilaçlar, temaslı kişilere yönelik koruyucu tedavi hizmetleri ve bebeklere uygulanan BCG aşısı, Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz temin edilerek vatandaşlara ulaştırılıyor.
Dirençli tüberküloz hastalarının tedavisi ise Ankara, İzmir ve İstanbul’daki referans hastanelerde gerçekleştiriliyor. Ayrıca, ülkemizde bulunan yabancı doğumlu tüberküloz hastaları için de tanı, tedavi ve takip hizmetleri ücretsiz olarak sağlanıyor.
HASTALIĞA KARŞI BİREYSEL VE TOPLUMSAL ÖNLEMLER
Celep, tüberkülozun yayılmasını önlemek için alınması gereken temel önlemleri şu şekilde sıralıyor:
- BCG aşısının zamanında yaptırılması,
- Bireysel ve toplumsal hijyen kurallarına uyulması,
- Öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun mendille veya dirsek içi ile kapatılması,
- Bulunulan ortamın sık sık havalandırılması,
- Dengeli ve düzenli beslenme,
- Sigara ve alkol kullanımından kaçınılması,
- Uzun süreli öksürük veya tüberküloz hastasıyla temas halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması.
VEREMSİZ BİR TÜRKİYE HEDEFİ
Türkiye, tüberkülozla mücadelede önemli bir başarı grafiği çizerken, nihai hedef olarak “Veremsiz Bir Türkiye” hedefi doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor. Sağlık Bakanlığı ve DSÖ iş birliği ile uygulanan kontrol programları sayesinde hasta sayısı azalıyor, hastalıkla mücadelede yeni stratejiler geliştiriliyor.
Dr. Canan Celep, Kırşehir’de tüberküloza karşı farkındalığın artırılması ve halkın bilinçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekerek, vatandaşların belirtiler konusunda duyarlı olmaları gerektiğini vurguladı. Uzun süren öksürük, halsizlik ve kilo kaybı gibi belirtiler taşıyan kişilerin en kısa sürede sağlık kuruluşlarına başvurması gerektiğini belirtti.
