Tüm Türkiye'de deprem araştırması yapan özellikle katıldığı radyo ve televizyon kanallarında Kırşehir'de yaşanabilecek deprem hareketlerine ilişkin önemli bilgiler aktaran Sinan Bozkurt, açıklamalarda bulundu.
Yaklaşık 9 ay önceden Kahramanmaraş depreminin uyarılarını yapan Deprem araştırmacısı Sinan Bozkurt, şimdide İstanbul bölgesindeki hatları yerinde inceliyor.
Son depremlerden Kahramanmaraş ve Hatay depremini nokta atışı yapan Bozkurt, depremin Kırşehir'de de hissedilmesinin ardından vatandaşların mutlaka tedbirli olmaları gerektiğini bildirdi. Kırşehir Akpınar 1938 Depremi ve Kırşehir fay hattı çalışması yapan Sinan Bozkurt öyle açıklamalar yaptı ki 'Kırşehir'de adeta yer yerinden oynayacak' dedirtti.
Lise öğrenimini tamamladıktan sonra jeolojik olaylar ile ilgili yaptığı araştırma ve öncesinde yaptığı deprem tahminleri ile Türkiye'nin gündemine oturan Bozkurt açıklamasında yaptığı araştırmalara ve tahminlerine ilişkin bilgiler aktardı. Bozkurt, Kırşehir'deki aktif fay hatlarının mutlaka tespit edilmesi ve kırık hatların ise incelenmesi gerektiğini ifade ederek, yetkililerin ve üniversitelerin jeoloji mühendislerinin bu konuda mutlaka iş işten geçmeden çalışmalar yapması gerektiğini bildirdi.
Sinan Bozkurt açıklamasında şu detaylara yer verdi: "19 Nisan 1938 saat 13.00 sularında Akpınar ve çevresini yıkan, Karadeniz'den Adana'ya kadar bölümde geniş bir alanda hissedilen bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü Akpınar- Taşkovan Köyü daha sonrada depremin merkez üssü Kaman Yukarı Çiftlik Köyü olarak söylendi. 1938 depremi ile ilgili yaptığım araştırmalarda saha çalışmalarında 1938 depreminin 6.6-6.8 büyüklüğü arasında değil, 7 üzeri bir deprem olduğunu gördüm. Akpınar fayını kuzeydoğu- güneybatı, kuzeybatı-güneydoğu yönlü birbirini paralel takip eden bir çok fay hattına rastladım. Akpınar depremini üreten fay sağ yanal atımlı kuzey Anadolu fayı karakterini taşıyan bir fay hattı. MTA Diri Fay Haritasında 14-15 km uzunluğunda kısa bir fay olarak gösterilmiş, ancak bu fay Kırıkkale-Çerikli önüne kadar gelen Kuzey Anadolu Fayının Ezine-Pazar Fayı kolundan ayrılıp Akçakent'in batısından Akpınar'a doğru devam eden bu fayın bir bölümü Kuzeydoğu-Güneybatı yönünde devam eden Kılıçözü Deresi'ni Kırıkkale sınırına doğru 1938 depreminde tepeyi yarmış bir şekilde yeri belli olan bir kolu daha bulunmaktadır.
Bu fay hattı Kırşehir ilinin Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın kontrolünde olan bölge olduğunu göstermektedir. Detaylı bir çalışma yapılmadığı için Kırşehir ili Orta Anadolu Deprem Sistemi içerisinde çok sık deprem üretmediği için Kırşehir ili yeterince incelenmemiş yeri tespit edilmemiş 6 üzeri ve 7'lik deprem üretecek fay hatlarının ortaya çıkartılmaması Kırşehir ilinin deprem açısından incelenmesi konusunda dikkat çekmemiş ve Kırşehir ili herhangi saha çalışması ve detaylı bir çalışma yapılmadan 3. derece deprem bölgesine çekilmiş. Halbuki Kırşehir merkezi kesen birbirine paralel aktif fay hatları yer almakta, özellikle Ağbayır mevkiinde 3 kol halinde bir çok noktada derin yarıklar oluşturarak devam eden detaylı çalışma yapıldığında Ahi Evran Üniversitesi'ni kesip Kaman yönüne doğru giden fay hatlarının varlığı ortaya çıkartılacaktır. Ağbayır mevkiindeki fay hattı büyük bir fayın devamı, bu fay hattını Salanda fayı ve Tuzgölü Fay zonu ile ilişkilendirebiliriz. Ayrıca; Kırşehir Aşıkpaşa Ormanı'nı 3 koldan kesen 2003 yılından itibaren kayıtlı Kırşehir merkez depremlerini incelediğimizde bu fay hatlarının 2'lik mikro depremler ürettiğini ve bu fayların depremleri yerleştirerek Aşıkpaşa Ormanı civarında bu fay hatlarını sahada net görebiliriz. Bu faylar Kırşehir merkez içlerine kadar gittiğine dair yaptığım saha çalışmalarında görebiliyoruz. Kırşehir ve çevresinde diri fay hatları haritalandırılmadığı için ilçeler ve köylerimiz deprem konusunda güvenli olarak görülmekte. 2019 Kasım ayında Kandilli 2.9, AFAD 3.0 büyüklüğünde Kırşehir'in batısında Kaman ilçesine bağlı Tepeköy Köyü'nde deprem meydana geldi. Bu deprem normalde çok az bir yerde hissedilmesi gerekirken; Evren, Kaman, Kırşehir merkez ve bir çok noktada hissedildi. Tepeköy'de bazı evlerde hasar oluşmuş, saha çalışması yaptığımda kuzeydoğu-güneybatı yönlü Tepeköy'ü aşağıdan kesen yeri tespit edilmemiş bir fay hattının oynaması sonucu ve normalde yüzeyde deformasyon oluşturmaması gerekirken yakınında olan bir çok yer de dahil yüzeyde deformasyonlar oluşturmuş. Fay hattının hareket ettiğini bu yüzden geniş bir alanda hissedilmesine yol açmış. Fayın geçtiği yer net olarak ortaya çıkmış, bu da Kırşehir ilinde fay hatlarının ani deprem üretme potansiyelinin çok yüksek olduğunu 2003 yılından itibaren kayıtlı depremlerde Kırşehir batısında yeri tespit edilmemiş, bir çok fay hattını ortaya çıkarttım. Bu fayların bazıları yüksek lisans tezi olarak yapılan saha çalışmalarında belirlenmiş, bunlardan bir tanesi de Savcılı fay zonu olarak geçmekte. Savcılı- Yeşilli Köyü arasında ara ara mikro deprem üreten diri bir fay olarak gözükmektedir.
Bu fay hatlarının birbirleri ile ilişkileri bulunmakta, Kırşehir merkezde yer alan fay hatlarının hepsinin birbirleri ile ilişkileri bulunmakta bu faylar yaklaşık 6 üzeri ve 7'lik bir deprem üretmeye hazır, Orta Anadolu deprem sisteminde yer aldıkları için kuzey anadolu veya doğu anadolu fayı gibi aktif büyük fayların yakınında olmadıkları için stres biriktirmeleri uzun zaman alıp 10 Ocak 2016 yılında Çiçekdağı depreminde olduğu gibi ansızın depremler üretebilmekteler. Sonuç olarak Kırşehir ili geneli aktif deprem üretmeye hazır diri faylar ile çevrili ve 2007 yılında olan Seyfe Gölü deprem fırtınasında olduğu gibi bu faylar da kimi zaman mikro deprem üreterek ya da Bağbaşı-Ağbayır mevkiinde olduğu gibi derin yarıklar üreterek kendilerini göstermektedir. Bu mesajları çok iyi görmemiz gerekir. Son olan Niğde depreminde Kırşehir'de hissedenlerin oturdukları yer fay hattının üzeri ya da faya yakın olan yerler olmuştur. Kırşehir'in acilen incelenmesi yıllar boyunca Niğde, Bor, Aksaray'ın deprem konusunda sakin bir bölge olarak gösterilip deprem olmayacakmış gibi yansıtılması 20 Eylül'de olan 5.4'lük deprem ile bunun yanlış olduğunu Türkiye genelinin deprem bölgesi olduğunu Kırşehir'in de bu şekilde lanse edilerek güvenli bir il olarak gösterilip Çiçekdağı Depreminde olduğu gibi ani bir depreme yakalanıp yıkıcı boyuta ulaşabilir. Bu yüzden Kırşehir ilinin acilen incelenmesi, fay hatlarının haritalandırılıp yerleşim yerlerinin buna göre belirlenmesi gerekiyor.
Şuan ki en büyük tehlike son olan Niğde Depreminde Tuzgölü fayının deprem üretme riskini de artırmış bulunmakta. 200 kilometre uzunluğunda Ankara içlerine devam eden bu fay hattı kırıldığında Kırşehir ve çevresi de büyük zarar görecektir. Artık Türkiye'nin onlarca yıl boyunca yıkıcı depremlere hazır olması gerekiyor. Bunlardan bir tanesi de Kırşehir ili ve çevresi çok iyi incelenip fay hatlarının ortaya çıkartılarak bu tehlikenin önüne geçilebilir.
Maalesef Kırşehir’de fay hattı Akpınar’da var denilerek hiçbir şekilde ciddi çalışma yapılmaması, 1938 depremi ile ilgili ciddi çalışma yapılmaması hangi fay hatlarına stres bindirdi deprem riski nerde birikti ortaya çıkartılmaması Kırşehir merkezde tehlikenin ne kadar büyük olduğunu gösterdi. Boztepe ilçesi yakınlarında başlayıp KD-GB yönüne doğru devam eden Oralsan Sanayi mevkiinde belirgin olan iki kol halinde devam eden fay hattı buldum. Bu fay hattı Terme yönüne ve Türbe kenarında mezarlığın duvarını keserek Lise caddesine doğru devam ediyor. İkinci fay hattı Ağbayır mevkiinde yeni yapılan huzurevi ve arkeoloji müzesi hizasında iki kol halinde devam eden fay hattı, bu fay hattı çevre yolu sonunda derin fay yarıkları şeklinde devam ediyor. Terme caddesinde iki kol halinde devam eden fay hattı bu fayın kırıldığına dair izler var. 1938 depremi Kırıkkale Erbaa fayına ve Yerköy fayına stres bindirdiği bu fayların ciddi deprem üretme riski olduğu açıktır. Kırşehir çalışmalarım devam edecek yeni fay hatları ortaya çıkacak umarım Kırşehir dikkate alınır ciddi bir çalışma yapılır." (FAHRETTİN TOKER)
