YENİÇERİ ÇERKEZ DAYI-2   

İBRAHİM KOYUNCU

İfadesine göre; hekimler tarafından kendisi ve atı mumyalanıp silah ve zırhıyla birlikte atın üzerinde olacak şekilde gömülmüştür.

Sonradan yapılan çalışmalarda; olay mahallinde Tuna’ya karışan bir derenin olduğu, bu derenin de bugünkü Tiefer Graben sokağı olduğu tahmin edilmiş. Viyana 1. bölgede Strauchgasse sokağı, Heidenschuss ile kesiştiği köşeden itibaren Tiefer Graben sokağı olarak devam etmektedir. Heidenschuss, ”dinsiz (putperest) atışı” anlamındadır. Türklerin bu bölgeyi top ateşiyle dövdüklerinden dolayı (aslı, savaşta yeraltına açılan tünel/lağım patlatmaları) olduğu söylense de, Tiefer Graben sokağında bulunan Roma lejyon garnizonu ile ilgili olduğu da söyleniyor.

Viyana’nın dik sokaklarından biri olan Heidenschuss’un ”dinsiz inişi/yokuşu” karşılığı olarak da ifade edenler var. Ayrıca, 16. yüzyıl öncesinde Türkler ve Tatarlar, Heiden (dinsiz) olarak tanımlanıyormuş.

             Evliya Çelebi’nin anlattığı başka bir olayda da, bu bölgenin adı Çerkez meydanı olarak geçiyor. İkinci Viyana kuşatmasında, Türkler tarafından kullanılan haritalarda burası Çerkez meydanı olarak işaretlenmiş. Sonuç itibariyle, bu bölge, Türklerle ilişkilendiriliyor ve Çerkez Dayı’nın buraya kadar geldiği düşünülüyor.

 Savaşarak şehit olmayı tercih eden bu kahraman Osmanlı’nın anısına yıllar sonra küçük bir heykel dikilir. Karşı saftan da olsa, şahlanmış atının üstünde kılıcı havada savaşan bir kahramanın anısına heykelini yapmışlardır.        

Gâvur Sokağı’ndaki (Strauchgasse) bu evin köşesinde Çerkez Dayı’nın kılıç sallayan bir heykeli bulunmaktadır.

Viyana’nın 7. bölgesi Neubau’da Kellermanngasse sokağındaki bir binanın köşesinde, Gazi Dayı’da olduğu gibi, elinde kılıç ile bir Türk atlı heykelciği var. Heykelciğin hemen altında, duvara gömülü yazıtta ” Kara Mustafa Paşa, 1683 yılında, çadırını buraya kurmuştur” diye yazılı.  Burası Viyana surlarına, yani BURGRİNGSTRASSE’YE çok yakın bir bölge. Paşa açısından son derece güvensiz bir bölge. Her ne kadar Viyanalılar buraya böyle bir yazıt yerleştirseler de, Viyana Üniversitesinden Osmanlı tarihçisi Prof. Kerstin Tomenendal, zaten bunun doğru olmadığını, Paşa’nın çadırının Kahlenberg tepesinde olduğunu belirtiyor, yayınında

Ağustos ayında Viyana’ya da gittim. Kahlenberg tepesine de çıkıp şehri aynı Çamlıca tepesinde olduğu gibi kuşbakışı inceledim.  Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın Otağını bu tepeye kurmaysı daha mantıklı. Her yere hakimsiniz. Kellermanngasse sokağındaki yere otağını kurması pek olası  olmadığını yerinde gözlemledim.

Özellikle İkinci Viyana kuşatması ile ilgili bir çok öykü vardır. Kahve çekirdeği (melange), ay çöreği (kruvasan), yeraltı tünelleri (lağımlar), fırıncılar, savaş bölgesinde unutulan askerler ile ilgili çok sayıda öykü.