TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ REKLAM YASAĞI YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER VE YENİ DÜZENLEMELER
Giriş
Mesleğimiz, topluma adaletin sağlanmasında kritik bir rol oynayan, etik kurallar ve meslek onuru üzerine inşa edilmiş bir meslektir. Türkiye’de avukatlık mesleğinin icrası, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu ve buna bağlı yönetmeliklerle düzenlenmiştir. Bu yönetmeliklerden biri olan Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliği, biz avukatların mesleklerini icra ederken reklam niteliğindeki faaliyetlerini yasaklamakta ve bu yasağın usul ve esaslarını belirlemektedir. 21 Kasım 2003 tarihinde Resmî Gazete'de yayımlanan bu yönetmelik, avukatlık mesleğinin saygınlığını korumak ve mesleki etiği zedeleyebilecek uygulamalara engel olmak amacıyla çıkarılmıştır.
Son yıllarda, dijital dönüşüm ve teknolojinin etkisiyle iletişim kanallarında yaşanan değişiklikler, avukatların mesleki faaliyetlerini sürdürdüğü ortamları da etkilemiştir. Bu bağlamda Türkiye Barolar Birliği, 9 Ağustos 2024 tarihinde Reklam Yasağı Yönetmeliğinde kapsamlı değişiklikler yapma ihtiyacı duymuştur. Bu yazımızda, söz konusu yönetmelikte yapılan değişiklikleri ve getirilen yeni düzenlemeleri detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
1. Avukat Bürolarının Yapısı ve Mesleki Görüşmeler
1.1. Avukatlık Bürolarının Bağımsızlığı
Yeni yönetmelikte yapılan düzenlemelere göre avukat büroları, avukatlık hizmetinin bağımsızlığını tehlikeye atacak şekilde başka iş ve amaçlara tahsis edilemez. Avukatlar, müvekkillerinin çıkarlarını en iyi şekilde temsil edebilmek için mesleki bağımsızlıklarını korumak zorundadırlar. Bu doğrultuda, avukatların mesleki faaliyetlerini başka işlerle karıştırmamaları ve avukatlık bürolarını yalnızca avukatlık hizmetleri için kullanmaları gerektiği vurgulanmıştır.
1.2. Birden Fazla Büro ve Şube Açma Yasağı
Yönetmelikte getirilen önemli bir diğer düzenleme ise avukatların birden fazla büro edinme ve şube açma yasağıdır. Bu düzenleme, avukatların mesleki faaliyetlerini belirli bir çerçevede sürdürmelerini sağlamak amacıyla getirilmiştir. Avukatların birden fazla büro açmaları, mesleki itibar ve etik açısından çeşitli sorunlar doğurabileceği için bu tür uygulamaların önüne geçilmesi hedeflenmiştir.
1.3. Müvekkil Görüşmeleri ve Reklam Yasağı
Yönetmelikte, müvekkillerle yapılacak görüşmelerin mekân, ortam ve içeriğinin, görüşmenin amacına elverişli, mesleğin saygınlığına uygun ve reklam yasağını ihlal etmeyecek şekilde düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir. Müvekkil görüşmeleri sırasında gizliliğin korunması, avukatlık mesleğinin temel etik kurallarından biridir. Bu nedenle avukatların bu hususa dikkat etmeleri ve müvekkil görüşmelerini meslek onuruna uygun bir şekilde gerçekleştirmeleri gerektiği vurgulanmaktadır.
2. Tabela ve Belge Kullanımı
2.1. Tabela Kullanımına Getirilen Düzenlemeler
Yönetmeliğe eklenen diğer maddelerde, avukatların bürolarında kullanabilecekleri tabelalarla ilgili ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Bir avukatlık bürosunda bir avukat için yalnızca bir tabela kullanılabileceği belirtilmiştir. Bu tabela, büronun bulunduğu binanın giriş kapısının yanına, giriş holüne, koridora veya büro giriş kapılarının yanına asılabilir. Fiziki imkânsızlık durumlarında ise tabela, bina cephesi, büro balkonu veya penceresinden asılabilir.
Tabela boyutları da yönetmelikle belirlenmiş olup, avukatlık bürosunda bulunan her bir avukat için bağımsız tabela kullanılması halinde tabela ölçüleri 70 cm x 100 cm boyutunu geçemeyecektir. Birden fazla avukata veya avukatlık ortaklığına ait bürolarda ise tek tabela kullanılacak ve bu tabelaların ölçüleri 100 cm x 150 cm boyutunu geçmeyecektir. Ayrıca, adres değişikliği halinde, önceki adreste bulunan tabela bir hafta içinde kaldırılmalıdır.
2.2. Basılı ve Elektronik Belge Kullanımı
Yönetmelikte, avukatların kullanabileceği basılı ve elektronik belgelerle ilgili de çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. Avukatların basılı ve elektronik belgelerinde yalnızca avukatlık unvanı, varsa hukuk alanındaki akademik unvanları, ad ve soyadları, adres, telefon-faks numaraları, internet ve e-posta adresleri, kayıtlı e-posta adresleri, bağlı bulundukları baro ve Türkiye Barolar Birliği sicil numaraları, vergi dairesi ve vergi sicil numaraları ile bağlı bulundukları baro ve Türkiye Barolar Birliği amblemi yer alabilir.
Bu düzenlemeler, avukatların belgelerinde yalnızca mesleki bilgileri kullanmalarını ve reklam niteliği taşıyabilecek unsurlardan kaçınmalarını sağlamak amacıyla getirilmiştir. Avukatlık hizmetlerinin marka olarak tescil edilmesi yasaklanmış olup, bu nitelikte marka başvurularında bulunulamayacağı da belirtilmiştir.
3. Yazılı, İşitsel, Görsel ve Çevrimiçi İletişim Araçlarının Kullanımı
3.1. Çevrimiçi İletişim Araçlarının Kullanımında Getirilen Sınırlamalar
Günümüzde dijitalleşme ve sosyal mecraların kullanımının artması, avukatların mesleki faaliyetlerinde bu alanları nasıl kullanabilecekleri konusunda yeni düzenlemelerin getirilmesini zorunlu kılmıştır. Yönetmelikte yapılan değişikliklerle, avukatların sosyal mecralarda reklam niteliği taşıyan paylaşımlarda bulunmaları, iş elde etme amacıyla içerik üretmeleri ve meslektaşlarıyla rekabete yol açacak şekilde çevrimiçi mecralarda yer almaları yasaklanmıştır.
Avukatlar, çevrimiçi mecralarda mesleki kimlikleriyle ilişkilendirilecek şekilde özel yaşamlarına dair paylaşımlarda bulunurken, mesleğin itibarını zedeleyici davranışlardan kaçınmak zorundadırlar. Ayrıca, geçmişteki veya mevcut davaları ya da üzerinde çalıştıkları hukuki işleri, reklam olabilecek nitelikte ön plana çıkaramazlar. Ancak zorunlu hallerde, dava dosyalarının hukuki boyutları içinde kalmak kaydıyla bilgi verebilirler; ancak iş elde etme amacıyla genel ve soyut içerikli bilgiler paylaşamazlar.
3.2. İnternet Siteleri ve Alan Adı Kullanımı
Yönetmelikte, avukatların internet siteleri ve alan adlarının kullanımı konusunda da önemli düzenlemeler getirilmiştir. Avukatlar, iş elde etme amacına yönelik ve meslektaşlarıyla rekabete yol açacak şekilde alan adları kullanamazlar. İnternet sitesi sahibi ya da sahiplerinin adı ve soyadı, varsa hukuk alanındaki akademik unvanları, fotoğrafları, büroda çalışan diğer avukatların adı ve soyadı, Türkiye Barolar Birliği ve baro sicil numaraları, mesleğe başlama tarihleri, mezun oldukları üniversite, bildikleri yabancı dil, mesleki faaliyetin yürütüldüğü büro adresi, telefon ve faks numaraları, e-posta ve kayıtlı e-posta adresi bilgileriyle sınırlı olmak üzere internet sitesi açabilirler.
Avukatlar, internet sitelerinde “referanslar” veya bir başka ad altında müvekkillerine veya danışmanlık yaptıkları kişi ve kurumlara ilişkin bilgi paylaşamazlar. Ayrıca, çevrimiçi mecralarda mesleki faaliyetlerini ön plana çıkarmaya ve arama motorlarında üst sıralarda yer almaya yönelik yönlendirici kodlar, anahtar sözcükler, alt alan adları, sayfa adresleri kullanamazlar. İnternet kullanıcılarını kendi sitelerine veya başka sitelere yönlendirecek internet kısa yolları kullanmaları da yasaklanmıştır.
4. Disiplin Soruşturmaları ve Yaptırımlar
4.1. Disiplin Soruşturmalarının Başlatılması
Yönetmelikte, reklam yasağına aykırılık teşkil eden durumların tespiti halinde, barolar tarafından re’sen disiplin soruşturması açılacağı belirtilmiştir. Disiplin soruşturması başlatıldığında, ilgili avukata savunma istemini de içeren bir tebligat yapılacak ve soruşturma sonucunda reklam yasağının ihlal edildiği kanaatine varılması halinde, baro tarafından yaptırım uygulanacaktır.
4.2. Reklam Yasağı İhlalinin Tekrarı Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar
Yönetmelikte, reklam yasağına aykırılık teşkil eden durumların tebliğ edilmesi halinde, ilgili avukatın derhal bu ihlale son vermesi gerektiği belirtilmiştir. Aksi takdirde, ihlalin devam etmesi durumunda yeniden disiplin soruşturması açılacak ve bu kez tekerrür hükümleri uygulanacaktır. Bu durum, avukatların mesleki etik kurallara uymaları ve reklam yasağına aykırı davranışlardan kaçınmaları konusunda daha hassas olmalarını sağlamak amacıyla getirilmiştir.
Sonuç
Türkiye Barolar Birliği Reklam Yasağı Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler, mesleğimizin itibarını korumak, mesleki etiği sağlamlaştırmak ve reklam yasağının usul ve esaslarını günün koşullarına uygun şekilde yeniden düzenlemek amacıyla yapılmıştır. Dijital dönüşüm ve teknolojik gelişmelerin mesleki faaliyetlere olan etkisi göz önünde bulundurularak yapılan bu değişiklikler, avukatların mesleki bağımsızlıklarını korumalarına, meslek onurlarını zedeleyecek uygulamalardan kaçınmalarına ve reklam yasağına uygun bir şekilde mesleklerini icra etmelerine yönelik önemli adımlar atmıştır.
Bu değişikliklerle birlikte, avukatlar için çevrimiçi mecraların kullanımı ve mesleki faaliyetlerin sürdürülmesi konusunda daha net kurallar getirilmiş, mesleki etik kurallara uyumun sağlanması amaçlanmıştır. Avukatların, bu yeni düzenlemelere uygun bir şekilde hareket etmeleri ve mesleğin saygınlığını korumak adına gerekli hassasiyeti göstermeleri gerekmektedir. Bu sayede, avukatlık mesleğinin toplumsal güveni ve itibarı korunacak, hukuk sistemi içindeki önemi daha da pekiştirilecektir.