Konutlarda 11 Haziran 2022 ile 1 Temmuz 2024 tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerinde konut kira artışını yüzde 25 ile sınırlayan düzenleme sona eriyor. Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Altın Emlak Global Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “2 Temmuz 2024 itibarıyla konut kira sözleşmelerindeki yüzde 25’lik kira artış sınırı sona eriyor. Bundan böyle, yenilenen kira konut kiralarında da artışlar için üst sınır, Tüketici Fiyat Endeksinin son 12 aylık ortalaması olarak uygulanacak. Son dönemde de piyasada bu sınırlarına ilişkin düzenlemelere çok uyulamamış, taraflar arasında karşılık bulamamıştı. Kira artışlarında sınırının kaldırılması ile son 1 yılda kiraya verilen taşınmazlardaki mal sahibi ve kiracı uyuşmazlıkları daha az davaya konu olacaktır. Satışı nedeniyle boş tutulan evler daha fazla kiralık olarak arz edilebilir. Yatırımcı için riskler bir miktar azalmış olacaktır” dedi.
"TÜFE’ye geri dönüş"
Aslında düzenleme çerçevesinde TÜFE oranındaki artışın konutlarda sadece geçici bir süre ile askıya alındığını hatırlatan Özelmacıklı “İşyerlerinde zaten artışlar TÜFE’nin son on iki aylık ortalaması üzerinden devam etmiş ve bu noktadaki anlaşmazlıklar nispeten daha az yaşanmıştı. Yüzde 25’lik sınırın kaldırılması, ev sahiplerine sınırsız bir artış yapma veya kira bedelini keyfi olarak yeniden belirleme hakkı da vermiyor. Hatta kontratta TÜFE’den daha düşük sabit bir artış yazılı ise bu sınır geçerli kabul edilecektir. Kira bedelleri, sözleşmenin yenileme ayında belirlenir ve kanun değişikliğinin ardından kira bedelinin yeniden belirlenmesi, ara zam yapılması hukuken geçersizdir” dedi.
"Kira fiyatları artmaya devam ediyor"
Mevcut sınırlama nedeniyle mal sahiplerinin aslında kira fiyatlarını önden artırdığını ve birçok bölgede son yıllarda kira artışlarının enflasyonun çok üzerinde gerçekleştiğini ifade eden Özelmacıklı, “Mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında ülkemizde vatandaşlarımızın yüzde 60,7’si oturduğu konutun sahibi iken yüzde 27,6’sı kiracı durumunda. Hatta bu kapsamda ülkemizde yaklaşık 7 milyon kiracı bulunduğu tahmin ediliyor. Bu sınırlama ile birçok mal sahibi yatırım amaçlı konut almaktan vazgeçmişti hatta kiralık daire arzı oldukça azalmıştı. Talep ise deprem, kentsel dönüşüm, üniversiteler, tayinler, evlenme ve boşanma gibi nedenlerle artmaya devam ediyor. Kiralık konut arzını artırmaya yönelik politikalar geliştirmeliyiz. Aksi durumda önümüzdeki aylarda kiralık daire bulamamak ve kira fiyatlarındaki artış toplumsal bir infiale neden olacak” dedi.
Örnek hesaplama
TÜİK Mayıs ayı verilerine göre Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) değerinin on iki aylık ortalamalara göre yüzde 62,51 oranında artış gösterdiğini ifade eden Özelmacıklı “Örneğin 10 bin TL’lik bir konut kira bedeli yüzde 25 artış ile 12 bin 500 TL seviyesinde iken, yeni düzenleme sonrasında TÜFE oranındaki artış ile hesaplandığında 16 bin 251 TL seviyesine yükselmiş olacak. Haziran ayı enflasyon rakamı ise 3 Temmuz’da TÜİK tarafından açıklanacak. Artışlarda son 12 aylık ortalama değere bakılacak” dedi.