Sevgili dostlar başlıktaki isim birçoğumuza yabancı gelebilir. Ancak hikayeyi okuduğunuzda bizden bir çok şey bularak şaşıracaksınız.
Anlatacağım hikayeyi tarih merakım nedeni ile çok önceden biliyordum.Bu konu ile ilgili küçük bir anımı da bu vesile ile anlatayım. Kızım Almula İlk okul birinci sınıfa gidiyordu. Ders kitabında Kapadokya’nın resimlerini görmüş ve bana; “baba burayı merak ediyorum beni götürür müsün” dedi. Hiç durur muyum hafta sonu arabamıza bindik kızımla Kapadokya’ya gittik. Bir çok yeri gezdirdim. Yolda giderken bir kız bir erkek turist el kaldırdı. Göreme’ye gideceğiz dedi. Olur dedim aldım arabaya. Yarı İngilizce yarı Tarzanca biraz da çeviri ile çat pat konuşmaya başladık. Nereli olduklarını sordum. İrlanda dediler. Sonra üzerime giydiğim yeşil renkli tişörtü göstererek İrlanda bayrağı dediler. Evet dedim. Biz Türkler İrlanda’yı ve İrlandalıları çok severiz dedim.Türklerin gemi ile kendilerine gemiler dolusu gıda ile yardım ettiklerini Türkleri sevdiklerini söylediler. Genç yaştaki İrlandalıların bile yaklaşık iki yüz yıl önceki Osmanlı yardımlarını bilmelerine hala hafızalarında yer tutmalarına şaşırmıştım. Şimdi gelelim hikayeye.
O dönemde İstanbul İstanbul Darülfünunu Müderrisi görevinde bulunan ve Lozan görüşmelerine Basın danışmanı olarak katılan Yahya Kemal Beyatlı müzakerelerde tüm devletlerin Türkiye aleyhine tavır sergilerken sadece İrlanda elçisinin lehte kararlara onay verdiğini görünce şaşırır.Sebebini öğrenmek için elçiye sorduğunda şu cevabı alır: “Benim gibi her İrlandalı buna mecburdur.Biz açlık ve kıtlık yıllarında , ölümle boğuşurken Avrupalılardan hiçbir yardım ve destek görmedik.Ama sizin atalarınız,yardım olarak bize hem para, hem de gemiler dolusu erzak gönderdi.Çok sayıda İrlandalı bu sayede hayatta kaldı.O günleri asla unutmayız”.
Aynı konu 2010 yılında Türkiye’ye gelen İrlanda Cumhurbaşkanı Mary McAleese tarafından gündeme getirilmişti.McAleese o dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e 163 yıl önceki olayı hatırlatarak İrlanda halkının bu iyiliği unutmadığını söyler.
1845 yılında başlayan ve beş yıl içinde Bir Milyon İrlandalının ölümüne neden olan “Büyük Kıtlık” yıllarında Sultan Abdülmecid olaydan İrlandalı doktoru tarafından haberdar edilir.Sultan İrlanda’ya 10 Bin Paund göndermek ister.Lakin o dönemde İngiltere sömürgesi olan İrlanda’ya Kraliçe Victorya sadece İki Bin Paund göndermiştir.İngiliz yetkililer Abdülmecid’e , Victorya’dan daha fazla yardım gönderilmesinin , diplomatik kriz yaratacağını söylemeleri üzerine Sultan, bin paund gönderir.Ancak onun için bu yeterli olmaz.Beş gemi depolarında yiyecek ve ilaçlarla dolu olarak yola çıkar.Dublin Limanı’na gemilerin yanaşması İngilizler tarafından engellenir.Gemiler rotalarını DROGHEDA Limanına çevirirler ve yüklerini oraya indirirler.Bu yardım yüz binlerce İrlandalı’yı ölümden kurtardığı için günümüze kadar unutulmaz.
İrlanda’nın ileri gelenleri Abdülmecid’e bir teşekkür mektubu gönderirler. Mektup halen Osmanlı arşivlerinde bulunmaktadır.Bugün DROGHEDA futbol takımının ismi “DROGHEDA UNITED F.C”dir. Arması Ay-Yıldızdır. İrlanda futbolunda GROGHEDA Futbol takımının taraftarı olduğumu herhalde söylememe gerek yoktur. Özellikle DROGHEDA’da bir çok binada Ay-Yıldız süslemeleri bulunmaktadır.
2 Mayıs 1995 tarihinde düzenlenen, DROGHEDA Belediye Başkanı Alderman William Frank Godfrey ve büyükelçi, Taner BAYTOK’UN katıldığı törende , yardıma gelen Türk denizcilerinin kaldığı “West Court Oteli”nin duvarına, Türk yardımının hatırlanması için bir plaket yerleştirilmiştir.
Merak edenler Google’a DROGHEDA yazdıklarında görselleri görecektir.
Aradan yüzyıllar geçse de yapılan iyilik hiçbir zaman unutulmuyor.Osmanlının hüküm sürdüğü coğrafyalara gittiğinizde bunu hissediyorsunuz. Ben bunu birçok yerde bizzat görüp yaşadım.Tecrübe ettim.
Bazen bizim ihtiyacımız varken niye başka ülkelere yardım ediyoruz? Gibi Cümleler kurulduğunu görüyoruz. Pandemide olduğu gibi. Ancak ben o zamanlar hep şunu söylemiştim; “Daha fazla yardım edelim. Hatta biz gerekirse kuru ekmek yiyelim devletimiz daha fazla yardım etsin, bu yardımların meyvelerini ileride devletimiz fazlasıyla toplayacaktır” dediğimde yadırganmıştım. İşte gördük. Kahramanmaraş merkezli depremde bize yardıma gelenlerin bir çoğu ; “zamanında yaptığınız yardımları iyilikleri unutmadık “ diyerek yardımımıza koşmuşlardı