Kırşehir’de son günlerde daha da çok artan açık gıda satışları artık vatandaşların çilesi haline geldi. Şehrimizde hemen hemen her köşe başında, bir çok dükkanın dışarıda ki raflarında yer alan açık gıdalı ürünler resmen tehlike saçıyor. Yıllardır Kırşehir sokaklarında, mahallelerinde, çarşı ve Pazar yerlerinde satılan açık gıda ürünleri vatandaşların sağlığını bozuyor.
Tehlike saçan açıkta satılan ürünlerin denetimini gerçekleştiren yetkililer konuyla ilgili gerekli adımları atacağını umuyoruz.
Genelde açık havada bir çok mikrop bulunur ve bunlar toz zerreciklerine yapışarak daha kolay yayılırlar. Özellikle havaların ısınmaya başlaması ile bu durum daha da sakıncalı hale gelmekte çünkü açıkta satılan besinlerde havanın ısınmaya başlaması ile birlikte bir artış görülecektir. Hareket eden araçlarında etkisiyle tozlar daha fazlalaşacak dolayısı ile mikroplar daha fazla yayılacaklardır.
Sokaklarda satılan yiyecek ve içecekler özellikle düşük gelirli işçiler ve gençler için ucuz beslenme kaynağıdır.
Sokak yiyeceklerinin patojenik mikro organizmalarla kontaminasyonu bir çok kez rapor edilmiştir. Sokak yiyeceklerinden kaynaklanan çeşitli bakteri enfeksiyonlar ve intoksikasyon olguları olmuştur. Kolera, hepatit A, tifo ve diğer hastalıklar bu tür yiyecekler yoluyla bulaşabilir. Ancak enfeksiyon ve intoksikasyonlardan en çok sokak yiyeceklerinin sorumlu olduğunu gösteren kesin kanıtlar yoktur. Gelişmekte olan ülkelerde epidemiyolojistler bu konu ile ilgili karşılaştırmalı araştırmalar yapmalıdır.
Bazı durumlarda tehlikeli kimyasal maddeler ve katkı maddeleri, bilhassa ruhsatsız renklendirici ve koruyucular sokak yiyeceklerinde bulunmuştur. Bu durum taklitçiliğin yaygın olduğu bazı gelişmekte olan ülkelerde daha sık görülebilir.
Yol kenarlarında açıkta satılan yiyecekler araç ekzoslarından çıkan kurşun ile kontamine olabilirler. Birçok ülkede havadaki kurşun, besinleri ciddi olarak etkilemek için yeterli düzeyde olmayabilir ama bu konu da üzerinde araştırma yapılmasını gerektirir.
Aşağıdaki konular uygun şekilde izlenip kontrol edilmelidir:
-Fiyatları düşük tutabilmek ve rekabet amacıyla, satıcıların gıda yapımında kullandıkları malzeme düşük kalitede olabilir, örneğin yasaklanmış katkı maddeleri içerebilir.
-Saklama, hazırlık ve pişirme olanakları yetersiz olabilir.
-Yıkama, temizleme, pişirme için kullanılması gerekli su miktarı sıklıkla yeterli değildir. Bir çok satıcılar kapları yıkamak için aynı suyu tekrar kullanırlar.
-İçme suyu temini zaman zaman mümkün olabilir.
-Besinler böcek, kemirici ve kuşlar tarafından zarar görebilir.
-Katı ve sıvı atıkların yok edilmesi için gerekli koşullar olmayabilir.
-Sokak satıcıları kişisel hijyen konusunda yeternce eğitimli olmayabilir.
Besinin güvenilirliğini sağlamak için her ülke veya yörenin sosyokültürel durumuna göre hazırlanmış gıda hijyeni ile ilgili kodeks kullanılmalıdır. Bu konu ile ilgili politika belirlemede ve düzenlenecek eğitim programlarında aşağıdaki temel konular göz önünde tutulmalıdır:
-Hammadde ve içerik,
-Gıda hazırlama ve satış yeri,
-Su,
-Atıkların yok edilmesi,
-Besin ile uğraşanlar ve eğitimleri,
-Taşıma ve hazırlanan gıdanın depolanması,
-Pazarlama,
-Yiyecek satış merkezleri,
-Büyük bir halk topluluğu için sokak yiyecekleri.
(FAHRETTİN TOKER)