Kırşehir'deki Mila Danışmanlık Merkezi'nde görev yapan Dil ve Konuşma Terapisti Dr. Yusuf Mehmet Demirel, çocuklarda sıkça rastlanan konuşma gecikmesi sorununu ele aldı. Erkek çocuklarda daha yaygın görülen bu durumun nedenlerini ve tedavi yollarını açıkladı.
Konuşma Gecikmesinin Tanımı ve Yaygınlığı
Dr. Demirel, konuşma gecikmesini çocuğun yaşıtlarına kıyasla dil gelişiminde yetersizlik yaşaması olarak tanımladı. Konuşmanın akıcılığı, içeriği ve kelime dağarcığında belirgin eksikliklerin bulunduğunu belirtti. Erkek çocuklarda kız çocuklarına oranla 3-4 kat daha sık görülen konuşma gecikmesi, ailelerin dikkat etmesi gereken bir durumdur.
Çocuklar Ne Zaman Konuşmaya Başlar?
Dr. Demirel'e göre, çocuklar genellikle 12-18 aylık dönemde ilk kelimelerini söylemeye başlar. Bu yaşta bir çocuğun kelime dağarcığının 10-50 sözcük arasında olması beklenir. 2-2.5 yaşlarında çocuklar iki-üç kelimelik cümleler kurarken, 3-4 yaşında konuşmanın tamamına yakını anlaşılır hale gelir. Ancak bu süreçteki gerilikler bir hastalık belirtisi olabilir.
Konuşma Gecikmesinin Olası Nedenleri
Konuşma gecikmesi, farklı nedenlerden kaynaklanabilir. Dr. Demirel, bu nedenleri şöyle sıraladı:
- Zeka geriliği
- İşitme kaybı
- İki dillilik
- Maturasyonel (gelişimsel) dil gecikmesi
- Sosyal yoksunluklar
- Otizm veya serebral palsi gibi nörolojik rahatsızlıklar
Zeka Geriliği ve İşitme Kaybı
Zeka geriliğinin konuşma gecikmesinin en sık nedenlerinden biri olduğunu belirten Dr. Demirel, zeka düzeyi azaldıkça dil gelişiminin de olumsuz etkilendiğini vurguladı. Bununla birlikte işitme kayıpları da çocuğun hem konuşulanı anlamasında hem de ifade yeteneğinde sorunlara yol açabilir diyen Dr. Demirel; “Zeka geriliğine bağlı konuşma gecikmesinde hem konuşulanı anlamada hem de ifade etmede sorun vardır. Ancak her konuşma gecikmesi zeka geriliği ile ilişkilendirilemez.”
Maturasyonel Dil Gecikmesi ve Sosyal Faktörler
Maturasyonel dil gecikmesi, merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasındaki gecikmeden kaynaklanır ve genellikle erkek çocuklarda daha sık görülür. Dr. Demirel, bu durumun genetik bir yatkınlığa bağlı olabileceğini ve çocukların konuşma düzeyinin en geç okul çağında normale döndüğünü belirtti. Ayrıca, yetersiz dil uyarımı, aile içi iletişim eksikliği gibi sosyal yoksunlukların da konuşma gecikmesine neden olabileceğini ifade etti.
Otizm ve Serebral Palsinin Etkileri
Otizm, konuşma gecikmesiyle birlikte iletişim ve davranış sorunlarıyla öne çıkan bir hastalıktır. Dr. Demirel, otizmli çocuklarda hem anlamada hem de dil kullanımında ağır yetersizliklerin görüldüğünü söyledi. Serebral palsi gibi nörolojik rahatsızlıkların da konuşma gecikmesine neden olabileceğini belirtti.
Uzman Görüşü ve Tedavi Yöntemleri
Dr. Demirel, konuşma gecikmesi yaşayan çocukların bir çocuk psikiyatristine götürülmesi gerektiğini vurguladı. Tedavi sürecinde, çocuğun ailesiyle kurduğu iletişimin doğru yönde yapılandırılması önemlidir. Ayrıca, konuşma terapisi ve özel eğitim desteği gibi yöntemlerden faydalanılabilir.
Ailelere Uyarılar
Dr. Demirel, konuşma gecikmesi belirtilerinin erken fark edilmesinin önemine dikkat çekti. Çocuğun yaşına uygun dil gelişim seviyesine ulaşamaması durumunda ailelerin vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması gerektiğini belirtti.